1\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image001.jpg" o:title="organikmadde_clip_image002">
Önce indirekt olanları, yani organik maddenin toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri üzerine gösterdiği etkileri ele alınırsa; Toprağın bu üç grup altında toplanan özelliklerine yapılan bir etki diğerlerini de dolayısıyla içine alacaktır. Mesela fiziksel bir özellik olan ısı kapasitesinin artması ile kimyasal özelliklerde bir değişme veya aerob şartların sağlanması ile biyolojik aktivitede bir artma olacaktır. O halde toprak özellikleri üzerine yapılan bir etki bir kombinasyon teşkil eder.Bu etkileri ayrı ayrı ele alarak incelemekte mümkündür.
Organik maddenin toprağın fiziksel özellikleri üzerine etkisi strüktür, hava, su , ısı kapasitesi ve kıvama yada konsistansı üzerine etkisi şeklinde olmaktadır.
Toprakta iyi bir strüktürün bulunabilmesi için agregatların olması ve bunların özellikle suya karşı dayanıklı olması gerekir. Agregat oluşumunu ve stabilitesini artıran faktörlerden en önemlisi organik maddedir. Özellikle granül strüktür birimlerinde organik madde miktarının fazla olması, bunların oluşumunda aynı maddenin önemli rol oynadığını göstermektedir. Toprağa bitki ve hayvan artıkları ve organik gübreler şeklinde verilen maddeler mikroorganizma faaliyetinden önce agregat teşkil edici ve bu agregatların stabilitesini artırıcı özelliğe sahip oldukları gibi mikroorganizma tarafından parçalandıkları ve yeni organik bileşikler meydana geldikten sonra da aynı özelliği gösterebilirler. Özellikle şeker selüloz gibi maddeler mikrobiyel parçalanmaya uğradıktan sonra bu etkiyi gösterebilmektedir. Ancak, mikrobiyel faaliyet sonunda organik maddeler tamamıyla ayrışacağından bunların toprağa yeteri kadar organik madde verip agregatlar sağlandıktan sonra bunun sürekli olacağını düşünmemek, aksine daima organik madde ilave etmek gerekir.
Tablo 1’de agregat stabilitesi ile organik madde ilişkisi gösterilmiştir
|
Agregatların Çapı (mm) |
Organik gübresiz % |
Organik Gübreli % |
|
>4
4–2
2–1
1–0,5
0,5-0,25
0,25-0,10 |
8,2
7,6
9,3
12,4
23,7
4,1 |
10,8
12,0
11,8
15,8
17,5
2,5 |
|
>0,5
>0,10 |
37,5
65,3 |
60,4
80,4 |
Toprağa devamlı organik madde vermenin lüzumlu olduğunu bize Şekil 2’deki sonuç da göstermektedir.
Başlangıçta büyük bir stabilite sağlayan organik madde, parçalanan kısmı telafi edilmediği takdirde etkisini kaybetmektedir.
Toprakta yaşayan yağmur solucanları oldukça stabil kot agregatları meydana getirmektedirler. Organik maddece zengin olan topraklarda bol sayıda bu solucanların bulunması kot agregatlarının oluşumunda organik maddenin önemli bir faktör olduğunu gösterir. Bunu özellikle rendzina ve çayır topraklarının A horizonlarında görmek mümkündür.
Bu yazı 4335 defa okundu.
